SKKN NGUYỄN THỊ HIỀN NY -NH 2020-2021

BẢNG TÓM TẮT SÁNG KIẾN

1.Tên đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên giúp trẻ 5- 6 tuổi học tốt môn Toán theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm.
2. Nội dung lĩnh vực đề tài: Lĩnh vực phát triển nhận thức – Làm quen với Toán
3. Tác giả:
– Họ và tên: Nguyễn Thị Hiền Ny. Chức vụ: Phó Hiệu trưởng
– Nhiệm vụ công tác: Quản lý chuyên môn
– Đơn vị: Trường Mẫu giáo Vành Khuyên – Phường Bình Tân – Thị xã Buôn Hồ
4. Nội dung tóm tắt:
+ Nội dung tóm tắt của sáng kiến: Tư vấn và hướng dẫn cho giáo viên lớp Lá về các phương pháp nhằm nâng cao chất lượng tổ chức tổ chức môn Làm quen với Toán cho trẻ 5- 6 Tuổi theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Bằng các biện pháp mang tính thực tế cao: tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên tại đơn vị về phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm, giúp giáo viên nắm được các phương pháp dạy học nói chung và dạy trẻ học Toán nói riêng theo qua điểm lấy trẻ làm trung tâm hiệu quả hơn; Hướng dẫn giáo viên thay đổi các biện pháp, hình thức tổ chức dạy học như: dạy học trực quan – sử dụng, lựa chọn đồ dùng đồ chơi sáng tạo để tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ làm quen với toán, ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức các hoạt động học cho trẻ, đổi mới hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động làm quen với toán – dạy mọi lúc mọi nơi, tổ chức dưới dạng trò chơi, các bài tập cá nhân…; Thay đổi hình thức phối kết hợp với phụ huynh – giao các “ nhiệm vụ” về nhà cho bố mẹ, “đòi hỏi” sự hỗ trợ của bố mẹ dành cho con em của mình trong các nhiệm vụ…
+ Phạm vi áp dụng, khả năng năng phổ biến: Áp dụng đối với giáo viên và trẻ lớp Lá 5 – 6 Tuổi Trường Mẫu giáo Vành Khuyên. Sau khi thực hiện khả thi, có hiệu quả có thể nhân rộng ra ở toàn thể giáo viên và học sinh toàn trường sao cho phù hợp với yêu cầu, nội dung giáo dục của từng độ tuổi.
+ Thời điểm áp dụng: Từ Tháng 9 năm 2020 đến Tháng 03 năm 2021
+ Hiệu quả mang lại:
Đối với giáo viên: Thay đổi nhận thức của giáo viên trong công tác tổ chức các hoạt động học cho trẻ tại lớp mình theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Phát huy được sự sáng tạo, chủ động linh hoạt của giáo viên.
Đối với học sinh: Kích thích được ở trẻ sự hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động do cô tổ chức. Phát huy sự chủ động, thế mạnh cá nhân trong các hoạt động ở lớp. Nâng cao được chất lượng các Lĩnh vực phát triển nhận thức ở trẻ nói chung và chất lượng môn Toán tại các lớp Lá 5-6 Tuổi nói riêng./.
Xác nhận nhà trường

MỤC LỤC Trang
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI…..……………………………………………………….3
2 MỤC TIÊU NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI……………………………………..…4
3 ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU…………………………..………………..……..4
4 GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU………….…………………….….……5
5 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU………………..……………………………..5

II. PHẦN NỘI DUNG
1 CƠ SỞ LÍ LUẬN……………………………………………………………………………………….5
2 THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU…………………..……………………5
3 NỘI DUNG VÀ HÌNH THỨC CỦA GIẢI PHÁP…………….……….…..……8

a. Mục tiêu của giải pháp…………………..………………………………………9

b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp……………….……..….9

c. kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng……………………………..……………………………..…….…..14

III PHẦN KIẾN NGHỊ-KẾT LUẬN

1 KẾT LUẬN………………………………………………………….…………..16
2 KIẾN NGHỊ……………………………………………….…………………….17

TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………..18

I/ PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài :
Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo ( Được ban hành kèm theo thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ) là nhằm giúp trẻ em từ 3 đến 6 tuổi phát triển hài hòa về các mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, kĩ năng xã hội và thẩm mĩ, chuẩn bị cho trẻ vào học ở tiểu học. Cũng theo thông tư: Hoạt động chủ đạo của trẻ là “Chơi mà học, học mà chơi”, thông qua các hoạt động đa dạng phong phú mà trẻ lĩnh hội kiến thức trong cuộc sống xung quanh trẻ.
Một trong những phương pháp giáo dục mầm non mới hiện nay là phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, là phương pháp mà nó giúp người dạy học hiểu được rằng: “Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt” và “mỗi đứa trẻ đều có cơ hội được học bằng nhiều cách khác nhau”. Các giáo viên mầm non hiện nay cần tiếp cận phương pháp “lấy trẻ làm trung tâm”, giúp trẻ hứng thú với học tập và phát triển thế mạnh của mỗi trẻ, tạo điều kiện cho mỗi đứa trẻ được hoạt động tích cực phù hợp với sự phát triển của bản thân trẻ, đáp ứng tối đa nhu cầu và hứng thú của trẻ trong quá trình giáo dục.
Thực tế cho thấy việc tổ chức các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm đã tạo ra một không gian mở cho trẻ, khuyến khích trẻ phát triển tư duy và phương pháp giải quyết vấn đề. Nếu trẻ được tạo nhiều cơ hội tự tham gia trải nghiệm khám phá, thì như vậy trẻ đã có thể được phát triển tư duy sáng tạo, giúp trẻ có nhiều cơ hội phát triển ngôn ngữ, tình cảm xã hội, phát triển thẩm mỹ, thể chất, phát triển nhận thức. Những lợi ích đó có liên hệ trực tiếp với phương pháp dạy học của các giáo viên, đó chính là cách tổ chức các hoạt động cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.
Thực trạng hiệu quả của việc dạy trẻ làm quen với các kiến thức sơ đẳng về Toán học theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại các cơ sở giáo dục Mầm non nói chung và Trường Mẫu giáo Vành Khuyên nói riêng chưa cao. Việc tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với toán hay nói cách khác là hình thành ở trẻ những kiến thức sơ đẳng về toán học để giúp trẻ học tốt môn Toán ở Lớp một còn gặp nhiều vấn đề tương đối khó khăn, hiệu quả đạt được trong giáo dục là chưa cao vì môn Toán bản chất là một môn học tương đối khó, cứng nhắc, đòi hỏi người học phải có tư duy logic cao.
Theo bản thân nhận thấy có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến vấn đề nêu trên bao gồm cả nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan:
+ Nguyên nhân khách quan là do đặc điểm sự phát triển của từng trẻ không đồng đều, khả năng nhận thức của từng trẻ không giống nhau, còn nhiều hạn chế, quá trình lĩnh hội kiến thức khả năng chú ý của trẻ chưa cao, Khả năng lĩnh hội kiến thức, khả năng hiểu biết của trẻ còn thấp, bên cạnh đó sự hiểu biết, quan điểm của các bậc phụ huynh về vai trò của giáo dục mầm non còn hạn hẹp nên chưa có sự phối hợp đầu tư cho sự phát triển chung của trẻ…
+ Nguyên nhân chủ quan là nhìn chung đội ngũ giáo viên đã thực hiện được chương trình giáo dục mầm non mới, song khi thực hiện giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” còn lúng túng trong cách lựa chọn những biện pháp, hình thức tổ chức các hoạt động sao cho trẻ hứng thú, kích thích tư duy, sự sáng tạo của trẻ. Đa số còn dạy trẻ theo hướng giáo viên là trung tâm, là chủ đạo: cô hướng dẫn nhiều, nói nhiều,trẻ ít được thực hành và trao đổi, giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm thực tiễn trong việc tổ chức các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm…
+ Bản thân các giáo viên chưa nắm vững mục tiêu và nội dung giáo dục phát triển về lĩnh vực nhận thức, khả năng tổ chức các hoạt động giáo dục hiệu quả chưa cao,chưa linh hoạt ,khả năng sáng tạo còn hạn chế, chưa có sự đầu tư trong việc tổ chức các hoạt động, chưa phát huy được khả năng của trẻ .
Bản thân tôi nhận thấy rằng, môn Toán giúp tư duy logic phát triển rất nhanh, tạo tiền đề cho trẻ lĩnh hội các kiến thức về thế giới xung quanh trên cơ sở đúng đắn, nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bước đầu hình thành cho trẻ những kiến thức sơ đẳng về toán học, giúp trẻ phát triển các kĩ năng tư duy tích cực, nhằm phát triển nhận thức , giúp trẻ học tốt môn toán ở lớp một,từ đó giúp trẻ phát triển toàn diện các mặt : đức , trí, thể, mỹ, giúp trang bị cho trẻ những hành trang tốt nhất khi bước vào Lớp Một, hình thành nhân cách…
Từ những suy nghĩ làm thế nào để giúp hạn chế những yếu kém của đội ngũ giáo viên, nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng môn Làm quen với Toán ở trẻ lớp Lá 5 – 6 tuổi theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nói riêng. Giúp trẻ phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, ham hiểu biết, thích khám phá của trẻ, là một người quản lý chuyên môn, từng là giáo viên đã áp dụng thành công một số biện pháp nâng cao chất lượng môn Toán theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và dựa vào thực trạng các lớp Lá tại nhà trường Mẫu giáo Vành Khuyên. Bản thân đã mạnh dạn lựa chọn đề tài :” Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên giúp trẻ 5- 6 tuổi học tốt môn Toán theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm” để nghiên cứu và tư vấn cho giáo viên.
2. Mục tiêu , nhiệm vụ của đề tài
Đề tài tập trung nghiên cứu, thực hành một số biện pháp nhằm giúp giáo viên tổ chức tốt môn Toán và trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Toán theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, nhằm phát triển khả năng nhận thức, hình thành một số kĩ năng sơ đẳng về toán, chuẩn bị cho trẻ vào học tiểu học.
3. Đối tượng nghiên cứu
Giáo viên và học sinh 5- 6 Tuổi Trường Mẫu giáo Vành Khuyên.
4. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu các hình thức, biện pháp để tổ chức các hoạt động giáo dục môn Làm quen với Toán ở trường Mẫu giáo Vành Khuyên.
Địa bàn nghiên cứu: Trường Mẫu giáo Vành Khuyên
Thời gian nghiên cứu: Tháng 9 / 2020 – Hoàn thành: Tháng 03 / 2021.
5. Phương pháp nghiên cứu: sử dụng 2 phương pháp:
Nghiên cứu lý luận
Dựa vào việc tham khảo tài liệu: “ Tâm lí học trẻ em lứa tuổi Mầm non”, “ giáo dục học Mầm non”, “ Phương pháp làm quen với Toán Mầm non” ,“Chương trình giáo dục Mầm non- Ban hành theo Thông tư số 17/2009/TT-BGDDT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ giáo dục và Đào tạo và Thông tư số 28/2016/TT-BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2016”, “sưu tầm một số trò chơi phát triển tư duy cho trẻ” ”bé vui học toán” ….
Nghiên cứu thực tiễn:
Thường xuyên vận dụng linh hoạt các phương pháp:
+ Phương pháp quan sát
+ Phương pháp điều tra ( bao gồm trực tiếp và gián tiếp)
+ Phương pháp trao đổi, đàm thoại
+ Phương pháp thực hành, trải nghiệm
+ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn…
II.PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận :
Giáo dục nhận thức nói chung, giáo dục trẻ làm quen với toán nói riêng là quá trình sư phạm được tổ chức đặc biệt nhằm hình thành những tri thức và những kĩ năng sơ đẳng, phát triển năng lực và nhu cầu hoạt động nhận thức của trẻ. Mục đích cơ bản của gáo dục nhận thức là nâng cao trình độ phát triển chung của trẻ
( A.V.Daporôjettx. Những cơ sở giáo dục mẫu giáo).
Nội dung cho trẻ làm quen với Toán ở trẻ mẫu giáo bao gồm việc hình thành cho trẻ những biểu tượng về tập hợp, số và phép đếm.
Hình thành các biểu tượng về kích thước to, nhỏ, dài,ngắn, rộng , hẹp của đồ vật
Hình thành những biểu tượng về hình dạng: tròn , vuông, chữ nhật, tam giác, khối vuông, khối cầu, khối trụ
Hình thành cho trẻ những biểu tượng về định hướng không gian: xác định vị trí trước, sau, phía phải, phía trái, phía trên phía dưới của bản thân và đối tượng khác, hình thành các biểu tượng về thời gian…qua việc tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ làm quen với các nội dung Toán học, thông qua các bài tập, bài thực hành , các yêu cầu đưa ra đòi hỏi trẻ phải quan sát, phán đoán, suy luận, so sánh, phân tích , tổng hợp, rèn luyện phát triển tư duy, hình thành những tri thức đúng đắn sau này cho trẻ.
Việc trẻ nắm được các đặc điểm, thuộc tính bên ngoài và bên trong của các đối tượng giúp trẻ phát triển các đặc điểm tâm lý đó là tri giác và cảm giác bởi vì trẻ mầm non nhận thức thế giới khách quan chủ yếu bằng con đường nhận thức cảm tính, ngay cả tư duy của trẻ phát triển cũng luôn gắn liền với đối tượng hoặc hình ảnh của chúng, giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh đúng đắn hơn, tri giác phát triển mạnh hơn.
Các liên hệ, mối quan hệ có tính quy luật của sự vật hiện tượng giúp giáo viên định hướng được phương pháp để giúp trẻ nhận biết, phân biệt các màu sắc cơ bản, biết được cách phối trộn màu cho ra màu mới , phát triển ở trẻ năng lực cảm thụ màu sắc, phát triển thẩm mỹ.
Việc dạy trẻ định hướng về không gian, thời gian, hiểu được một số đại lượng của thời gian như hôm qua, hôm nay, ngày mai, giờ , phút…giúp trẻ phát triển sự nhạy cảm về sự suy đoán, suy luận, giúp khả năng tư duy được phát triển.
Tùy vào việc giáo viên lựa chọn phương pháp, hình thức để cung cấp cho trẻ kiến thức về không gian thời gian… mà trẻ có cơ hội được hoạt động cơ thể giúp phát triển thể chất cho trẻ.
Qua các hoạt động hình thành và củng cố kiến thức về Toán cũng giúp trẻ có cơ hội sử dụng ngôn ngữ toán học nhiều hơn từ đó phát huy khả năng diễn đạt ,phát triển ngôn ngữ, phát triển quá trình ghi nhớ, tư duy tưởng tượng…
Chính vì vậy việc xác định nội dung, kiến thức để cung cấp,hình thành cho trẻ mẫu giáo lớn những biểu tượng sơ đẳng về Toán học là vô cùng quan trọng, đòi hỏi người giáo viên phải luôn cố gắng nỗ lực trong việc tìm tòi những biện pháp nhằm kích thích trẻ hứng thú với môn học, nắm được khả năng của trẻ trong lớp để lựa chọn biện pháp phù hợp, tạo mọi cơ hội để trẻ thỏa sức trải nghiệm giúp trẻ dễ dàng lĩnh hội kiến thức.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu :
Hoạt động cho trẻ làm quen với Toán ở trẻ 5-6 tuổi được giáo viên tiến hành trên lớp với thời gian từ 30 – 33 phút cho tất cả các trẻ trong lớp với các nội dung được quy định trong Chương trình giáo dục Mầm non hiện nay như sau:
+ Tập hợp, số lượng, số thứ tự và đếm.
+ Xếp tương ứng.
+ So sánh, sắp xếp theo quy tắc.
+ Đo lường
+ Hình dạng.
+ Định hướng không gian và định hướng thời gian.
Tuy nhiên đặc điểm của trẻ mẫu giáo là trẻ thích chơi nhiều hơn là học, khả năng ghi nhớ của trẻ còn hạn chế, trẻ dễ nhớ, dễ quên, bên cạnh đó ở lứa tuổi này khả năng tiếp thu, lĩnh hội kiến thức của một số cháu còn yếu, cháu nắm bắt kiến thức còn chậm, các nội dung làm quen với Toán có phần cứng nhắc, đòi hỏi sự tư duy cao… chính vì vậy khi tổ chức cho trẻ làm quen với các kiến thức sơ đẳng về Toán còn gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi người giáo viên phải có sự đầu tư nghiên cứu các phương pháp dạy học hợp lý và kiên trì với trẻ.
Việc chăm sóc nuôi dưỡng trẻ chiếm nhiều thời gian của cô và trẻ trong ngày, nên khi tổ chức cho trẻ làm quen với Toán trên tiết học còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế về thời gian.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào các tiết dạy của giáo viên chưa được thường xuyên và có sự đầu tư kĩ lưỡng.
Việc tổ chức các giờ hoạt động chung của giáo viên còn gò bó, chưa có sự sáng tạo, chưa gây được hứng thứ cho trẻ, còn áp đặt trẻ theo khuôn mẫu, dạy học theo kiểu truyền thống: cô là trung tâm chủ đạo, cô nói cháu nghe…
Giáo viên chưa biết cách hướng trẻ thể hiện sự lôgic, tư duy phản ứng nhanh khi tham gia hoạt động làm quen với toán, chưa biết tận dụng môi trường xung quanh để làm giàu biểu tượng cho trẻ.
Việc làm giàu các biểu tượng về toán cho trẻ chưa được các giáo viên quan tâm đúng mực. Đồ dùng đồ chơi tự làm chưa phong phú, chưa hấp dẫn, chưa cho trẻ được thực sự trải nghiệm.…
Bên cạnh đó nhận thức của các bậc phụ huynh về vai trò của giáo dục trong trường mầm non còn hạn chế, chưa được đề cao, có sự xem nhẹ nên chưa có sự quan tâm, đầu tư nhiều cho việc trang bị thêm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các hoạt động của trẻ.
Về số lượng giáo viên và học sinh Lớp Lá 5- 6 Tuổi tại Trường Mẫu giáo Vành Khuyên – Phường Bình Tân – Thị xã Buôn Hồ: Tổng số 06 giáo viên / 3 lớp Lá. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ: 4 đ/c đại học tỉ lệ 66 %
1 đ/c cao đẳng tỉ lệ 17%
1 đ/c trung cấp tỉ lệ 17%
Về chất lượng các nội dung tiêu chí của việc tổ chức các môn học tại trường nói chung và môn Toán tại các lớp Lá 5 – 6 Tuổi nói riêng được thống kê như sau:

STT
Nội dung – chỉ tiêu thống kê Thời điểm thống kê
( Tháng 9/2020)
1 Mục đích yêu cầu của các hoạt động do cô tổ chức được xác định phù hợp với khả năng, nhu cầu, hứng thú của trẻ. GV thực hiện đạt 60%
so với chỉ tiêu
2 Các hoạt động làm quen với Toán được thiết kế phù hợp với khả năng, vốn kinh nghiệm của trẻ. Mang tính chất từ dễ đến khó, có sự liên kết giữa các hoạt động. Và được thiết kế thông qua trò chơi. GV thực hiện Đạt 60%
So với chỉ tiêu
3 Địa điểm tổ chức các hoạt động trải nghiệm, dạy học thuận lợi, đảm bảo an toàn. Đồ dùng đồ chơi hấp dẫn an toàn và đủ cho tất cả trẻ. GV thực hiện Đạt 80%
4 Giáo viên có tác phong sư phạm, gần gũi trẻ. Có thái độ nhẹ nhàng tình cảm. Quan tâm, lắng nghe trẻ, trả lời những câu hỏi của trẻ. Động viên khuyến khích và khen ngợi trẻ kịp thời, phù hợp với tình huống và tính cách của trẻ 70 % giáo viên đáp ứng được yêu cầu
5 Giáo viên là người trợ giúp trẻ. Hướng dẫn trẻ tìm ra câu trả lời. Cho trẻ thời gian để chơi, suy nghĩ và giải quyết vấn đề, quan sát và đưa ra ý kiến. Điều chỉnh sự hỗ trợ phù hợp với từng đối tượng trẻ khác nhau. 80 % giáo viên thực hiện được
6 Luôn khuyến khích trẻ sáng tạo. Khích lệ trẻ cố gắng thể hiện ý tưởng của mình. 85 % giáo viên thực hiện tốt
7 Khuyến khích sự tương tác giữa trẻ với trẻ, trẻ với nhóm trẻ. Đảm bảo mọi trẻ đều được hỗ trợ và tham gia vào các hoạt động khác nhau. 80 % giáo viên thực hiên được
Từ thực trạng chất lượng của việc tổ chức các môn học nói chung và chất lượng của các hoạt động nhằm hình thành những kiến thức sơ đẳng về Toán dựa vào khả năng chủ động, sáng tạo của trẻ ở lớp Lá 5-6 Tuổi nói riềng còn tương đối thấp qua việc khảo sát thống kê , nên bản thân đã cố gắng chỉ đạo giáo viên vận
dụng một số biện pháp để khắc phục, cải tạo nhằm nâng cao hiệu quả trong việc dạy trẻ làm quen với Toán theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a) Mục tiêu của giải pháp
Nghiên cứu những biện pháp dạy học hay nói cách khác là cách thức tổ chức các hoạt động của giáo viên và trẻ Lớp Lá ( 5- 6 tuổi ), dưới sự hướng dẫn của giáo viên nhằm giúp trẻ tiếp thu được các tri thức, bồi dưỡng cho trẻ khả năng tìm tòi quan sát, chủ động sáng tạo, nhằm giúp trẻ thích nghi và tích cực hơn trong các hoạt động khác nhau.
Giúp trẻ hình thành và phát triển các năng lực trí tuệ như cảm giác, tư duy, ngôn ngữ đồng thời bồi dưỡng và phát triển các khả năng : chú ý, ghi nhớ và tưởng tượng góp phần vào sự phát triển toàn diện nhân cách và chuẩn bị cho trẻ đến trường tiểu học.
b) Nội dung và cách thức sử dụng biện pháp
Nhằm giúp cho giáo viên nắm vững nội dung yêu cầu và phương pháp phù hợp với chương trình chăm sóc giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm. Có kiến thức vững chắc trong quá trình thiết kế giờ dạy, làm đồ dùng, đồ chơi. Vận dụng linh hoạt, sáng tạo các giải pháp vào bài dạy. Giúp cho trẻ hình thành thói quen nề nếp, tích cực, phản ứng nhanh trước các tình huống, góp phần phát triển tư duy của trẻ…Và từ kinh nghiệm của bản thân, đã tư vấn, chỉ đạo giáo viên sử dụng những biện pháp sau:
Biện pháp 1: Tổ chức bồi dưỡng chuyên đề chuyên môn và kĩ năng sư phạm cho giáo viên;
Biện pháp 2: Hướng dẫn giáo viên dạy học trực quan: Sử dụng, lựa chọn đồ dùng đồ chơi sáng tạo để tổ chức cho trẻ : làm quen với toán, ứng dụng công nghệ thông tin
Biện pháp 3: Hướng dẫn giáo viên đổi mới hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động làm quen với toán
Biện pháp 4: Dạy mọi lúc mọi nơi
Biện pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh
Cách thức thực hiện các giải pháp, biện pháp:
Biện pháp 1: Tổ chức bồi dưỡng chuyên đề chuyên môn và kĩ năng sư phạm cho giáo viên
Chất lượng đội ngũ giáo viên có vai quyết định trong việc chăm sóc trẻ ở trường Mầm non, chính vì vậy việc đầu tư bồi dưỡng chuyên môn, bồi dưỡng các kĩ năng sư phạm cho giáo viên sẽ góp phần không hề nhỏ cho việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, duy trì và phát triển chất lượng giáo dục trong nhà trường ngày càng đi lên, đáp ứng với yêu cầu sự nghiệp giáo dục mầm non trong thời đại hiện nay.
Hàng năm Sở giáo dục, Phòng giáo dục đào tạo, nhà trường luôn có kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên, nhà trường luôn bố trí, phân công giáo viên tham gia tập huấn đầy đủ. Sau khi được tập huấn, dự chuyên đề học tập ở các Trường bạn, bản thân làm công tác chuyên môn đã học hỏi, họp rút kinh nghiệm và lên kế hoạch tổ chức lại các chuyên đề tài trường.
Nhận thấy việc tổ chức các hoạt động học theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ở giáo viên còn gặp nhiều hạn chế, đặc biệt là các lớp Lá 5 – 6 Tuổi, chưa đảm bảo được tốt các tiêu chí về thực hành áp dụng các tiêu chí trong việc tổ chức các hoạt động học cho trẻ. Chính vì vậy chuyên môn cũng đã xây dựng, lên kế hoạch bồi dưỡng các chuyên đề về một số môn học, chuyên đề về nâng cao kĩ năng sư phạm để giáo viên trong nhà trường nói chung và giáo viên Lớp Lá 5- 6 Tuổi nói riêng nắm bắt được các phương pháp, hình thức tổ chức tiết dạy mới, học hỏi và rèn luyện các kĩ năng sư phạm đảm bảo được các tiêu chí về tổ chức các hoạt động học với quan điểm lấy trẻ làm trung tâm.
Trong năm học 2020- 2021 chuyên môn đã triển khai tổ chức được một số chuyên đề, trong đó có chuyên đề bồi dưỡng phương pháp dạy Toán cho trẻ 5 -6 Tuổi theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, chuyên đề “ Tăng cường bồi dưỡng cảm xúc tích cực cho giáo viên mầm non trong chăm sóc và giáo dục trẻ”… Sau chuyên đề, chuyên môn đã thực hiện họp, nhận xét, rút kinh nghiệm sau tiết dạy.
Trong quá trình tham gia góp ý, rút kinh nghiệm qua các hoạt động của tiết dạy, nội dung của các chuyên đề giáo viên đã phần nào nắm được phương pháp, sự đổi mới hình thức trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. Sự ảnh hưởng to lớn của phẩm chất, đạo đức, phong cách của người giáo viên đối với sự phát triển của trẻ.
Biện pháp 2: Hướng dẫn giáo viên dạy học trực quan – ứng dụng công nghệ thông tin cho trẻ làm quen với toán
Bản thân qua các cuộc họp chuyên môn, tham gia các buổi họp Khối đánh giá sau thực hiện các chủ đề giáo dục, đã chỉ đạo, khuyến khích giáo viên linh hoạt và thường xuyên sử dụng các phương tiện trực quan hay nói cách khác là đồ dùng, đồ chơi,các phương tiện ( tivi, máy tính, máy chiếu…) để giúp trẻ tại lớp mình được trực tiếp quan sát, trên cơ sở đó hình thành những biểu tượng, khái niệm,các thuộc tính bên ngoài của sự vật hiện tượng, phát triển các thao tác tư duy và năng lực hoạt động trí tuệ…
Việc giáo viên sử dụng các phương tiện trực quan trong quá trình dạy học sẽ giúp trẻ dễ hiểu , dễ nhớ, dễ gây được hứng thú, phát triển tính tò mò ham hiểu biết của trẻ, đặc biệt khi sử dụng vật thật sẽ phát huy được sự tham gia của nhiều giác quan nên giúp trẻ hình thành được các biểu tượng chính xác hơn.
Khi giáo viên cho trẻ chủ động tương tác với các đồ dùng , phương tiện trực quan sẽ giúp trẻ có được một số kĩ năng, thao tác nhanh nhẹn hơn. Ví dụ: Trò chơi ứng dụng kidsmart ;“ Ngôi nhà Toán học của MILLIE “ dành cho trẻ mẫu giáo…
Hướng dẫn giáo viên khi sử dụng đồ dùng trực quan phải đúng lúc, hợp lý giữa việc giúp tri giác trực tiếp các đối tượng và việc kết hợp lời nói hướng dẫn trẻ.
Gợi ý giáo viên cần chú trọng việc sử dụng đồ dùng trực quan khi tổ chức các hoạt động. Đồ dùng trực quan phải đẹp, sáng tạo, hình dáng, kích thước phải phù hợp với trẻ.
Quán triệt trong đội ngũ giáo viên qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, sinh hoạt chuyên đề về việc giáo viên đứng lớp, trực tiếp giảng dạy phải luôn có tinh thần cầu tiến trong việc dạy học, luôn đề cao chất lượng của tiết dạy, thường xuyên nghiên cứu, tìm tòi và thực hiện làm đồ dùng, đồ chơi để phục vụ tiết dạy, xây dựng các trò chơi, các hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin nhằm kích thích sự hứng thú đối với trẻ trong các hoạt động giáo dục, nhất là với hoạt động dạy trẻ làm quen với Toán đòi hỏi giáo viên cần rất nhiều đồ dùng, đủ cho trẻ cả lớp thực hiện thao tác học tập theo từng nội dung bài học và xuyên suốt các chủ đề trong năm học.
Biện pháp 3: Hướng dẫn giáo viên đổi mới hình thức, phương pháp tổ chức cho trẻ làm quen với Toán:
Ngoài việc giáo viên cứng nhắc lên tiết dạy Toán đúng trình tự các bước, thì việc giáo viên linh hoạt đổi mới phương pháp dạy học truyền thống bằng các phương pháp đổi mới như tổ chức dưới dạng các trò chơi, người giáo viên sáng tạo nhiều các trò chơi nhằm đưa trẻ vào những tình huống có vấn đề, khi giải quyết nhiệm vụ chơi để giải quyết nhiệm vụ giáo dục vì đặc thù của trẻ là “qua chơi mà học, học bằng chơi. Ở trẻ 5 – 6 Tuổi việc sử dụng phương pháp này giúp trẻ hứng thú, tiếp thu tri thức một cách nhẹ nhàng, thoải mái không bị gò bó như những phương pháp khác bởi vì khi sử dụng trò chơi thì yêu cầu, nhiệm vụ của bài học được lồng vào vào nhiệm vụ của trò chơi, khi giải quyết được nhiệm vụ chơi tức là trẻ đã giải quyết được vấn đề học, củng cố lại được nội dung kiến thức của bài học.
Bên cạnh đó việc tổ chức các trò chơi cũng phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ( Vui chơi là hoạt động chủ đạo ), ở trẻ mẫu giáo hoạt động học tập của trẻ thường bị chi phối bởi hoạt động vui chơi, trẻ học chủ yếu dưới hình thức chơi.
Bản thân nhận thấy rõ việc hình thành và truyền đạt kiến thức về Toán cho trẻ trên nguyên lý dạy học truyền thống là giáo viên dạy , trẻ lắng nghe sẽ đem lại hiệu quả giáo dục rất thấp, hiện nay quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là một quan điểm giáo dục tiến bộ trong đó trẻ đóng vai trò là chủ thể, là người tích cực tham gia vào các hoạt động còn cô giáo chỉ là người hướng dẫn trẻ, vì thế việc chỉ đạo giáo viên tổ chức các trò chơi nhằm củng cố kiến thức sẽ phát huy tốt khả năng tích cực, chủ động của trẻ từ đó giúp trẻ được lĩnh hội các tri thức, phát triển toàn diện luôn được bản thân chú trọng.
Thường xuyên chỉ đạo giáo viên tích cực chủ động trong việc tìm tòi, sưu tầm, sáng tạo ra nhiều trò chơi khác nhau, tổ chức phối hợp nhiều hình thức chơi, trò chơi nhằm mục đích luyện tập cá nhân giúp trẻ nâng cao nhận thức, phát triển tài năng và tiềm năng bản thân trẻ. Việc giao cho trẻ nhiệm vụ để giải quyết thông qua các bài tập cá nhân cũng nhằm phát triển tinh thần chủ động, yêu cầu sự giải quyết vấn đề một cách đa dạng của trẻ để tạo sự mới mẻ kích thích sự hứng thú tham gia vào các hoạt động học Toán của trẻ.

Hình ảnh trẻ Lớp Lá 1 chủ động thực hiện nhiệm vụ học tập qua phiếu bài tập
Biện pháp 4: Dạy trẻ làm quen với Toán mọi lúc mọi nơi
Một trong những phương pháp giáo dục hiện đại là phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm ( lấy người học làm trung tâm) hay nói cách khác là dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. Để tạo điều kiện cho trẻ có cơ hội được tiếp cận với nội dung học tập đa dạng, trẻ làm chủ quá trình học tập của bản thân, giúp trẻ phát huy được tính chủ động sáng tạo … thì đòi hỏi giáo viên phải linh hoạt tạo nhiều cơ hội cho trẻ lĩnh hội kiến thức vào mọi lúc mọi nơi, với mọi hình thức.
Dạy học mọi lúc mọi nơi giúp trẻ không bị gò bó trong một khoảng thời gian, không gian nhất định từ đó giúp trẻ có một tâm lý thoải mái , dễ gây hứng thú vì trẻ có cơ hội được tri giác trực tiếp đối tượng nhằm phát triển tư duy.
Có nhiều hình thức dạy trẻ mọi lúc mọi nơi như lồng ghép với hoạt động dạo chơi, hoạt động góc, hoạt động chiều , các hoạt động trong sinh hoạt hằng ngày …qua đó trẻ được thực hành, trải nghiệm, củng cố các kĩ năng, kiến thức đã được học làm thỏa mãn tính hiếu động, tò mò, ham muốn học hỏi của trẻ từ đó giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách dễ dàng hơn.
Ví dụ: Ở hoạt động góc thông qua trò chơi lắp ghép , trẻ sẽ được củng cố kiến thức về hình, khối…

Trẻ tự do lựa chọn các trò chơi về Toán theo sở thích được bố trí sắp xếp tại Góc học tập:

Hoạt động quan sát thiên nhiên ngoài trời có thể giúp trẻ củng cố kiến thức về định hướng không gian thời gian…
Phương pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh
Qua nhiều cuộc điều tra và nghiên cứu đã chứng minh, sự giúp đỡ của cha mẹ , giáo viên trong quá trình chơi, học đóng một vai trò quyết định trong sự phát triển của trẻ và chất lượng giáo dục.
Dựa vào mối liên hệ giữa giáo viên và phụ huynh, giáo viên sẽ nắm bắt được tình hình, đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, khả năng và mức độ phát triển của trẻ…từ đó giúp giáo viên dễ dàng lập kế hoạch giáo dục phù hợp cho trẻ.
Thường xuyên có sự trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập, cũng như khả năng tiếp thu lĩnh hội tri thức của trẻ để cả phụ huynh và giáo viên có sự điều chỉnh về phương pháp giáo dục hiệu quả hơn.
Nhằm nâng cao chất lượng dạy học nói chung và chất lượng môn làm quen với Toán ở lớp Lá 5- 6 Tuổi tại trường nói riêng, bản thân luôn khuyến khích giáo viên thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ ở lớp mình, nêu rõ những vấn mà trẻ còn gặp khó khăn , hạn chế, từ đó vận động phụ huynh tích cực quan tâm, tham gia giúp đỡ, hỗ trợ trẻ trong quá trình học tập.
Giáo viên có thể linh hoạt trong việc trao đổi, phối hợp với cha mẹ trẻ trong những khoảng thời gian như giờ đón trẻ, giờ trả trẻ, có thể liên lạc qua điện thoại, email và đặc biệt với công nghệ hiện đại, nắm bắt tình hình của phụ huynh có sử dụng facebook giáo viên có thể kết nối, lập nhóm hoặc group( là một chương trình tạo ra để 1 nhóm người hay 1 sân chơi riêng để trao đổi thông tin với nhau..) để tạo một trang riêng, không gian riêng từ đó giáo viên có thể đưa những hình ảnh hằng ngày của trẻ được làm gì,học gì, hoạt động những gì ở trường để cha mẹ có thể quan sát, theo dõi và hiểu được tình hình học tập của con em mình trên đó, từ đó giúp phụ huynh có sự nhìn nhận sâu sắc hơn về giáo dục mầm non, giúp việc tương tác giữa giáo viên và phụ huynh được thường xuyên hơn…
Ví dụ : Giáo viên có thể giao nhiệm vụ học tập về nhà và đề nghị sự giúp đỡ từ cha mẹ để tạo cơ hội cho cha mẹ trẻ được tham gia vào quá trình học tập của con em.
Động viên phụ huynh quan tâm, trò chuyện về các nội dung học tập trên lớp của con em mình. Đầu tư, mua sắm trang thiết bị như que tính, các loại sách hỗ trợ, bồi dưỡng kiến thức cho trẻ, cùng trẻ vừa học vừa chơi ở nhà…

Giáo viên gợi ý cho phụ huynh một số biện pháp có thể hỗ trợ con em mình ở nhà hình thành các kĩ năng, kiến thức về Toán học sơ đẳng như: Dạy con mình thuộc các số điện thoại của người thân trong gia đình để nhớ các con số, giúp mẹ lựa chọn thực phẩm khi nấu ăn, khi đi siêu thị – chợ… để nhận dạng các hình khối, cùng con trẻ chơi các trò chơi trốn tìm để định hướng không gian, xem các chương trình toán học dành cho thiếu nhi trên tivi, truyền hình…
c) Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng.
Với mục đích tìm ra những biện pháp tối ưu để chỉ đạo giáo viên giúp trẻ 5- 6 Tuổi Lớp Lá học tốt môn Toán theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, vì Toán là một môn học cứng nhắc , gò bó và có phần nhàm chán đối với trẻ, ở môn học này đòi hỏi ở trẻ sự tập trung chú ý cao, sự tư duy logic cũng cao chính vì vậy mà trong một tiết dạy người giáo viên cần có sự linh hoạt trong việc lựa chọn và sử dụng các biện pháp , hình thức để tổ chức các hoạt động nhằm kích thích, lôi cuốn được trẻ vào hoạt động một cách tích cực, chủ động thì chất lượng giáo dục sẽ cao hơn.
Qua một thời gian dài kiên trì chỉ đạo, theo dõi sát xao việc giáo viên vận dụng phối hợp nhiều biện pháp kết hợp sử dụng trò chơi, tổ chức các hoạt động khác nhau cho trẻ các lớp Lá 5- 6 Tuổi -Trường Mẫu giáo Vành Khuyên thì kết quả được cải thiện như sau:

STT
Nội dung – chỉ tiêu thống kê
Thời điểm thống kê
( Tháng 9/2020)
Thời điểm thống kê
( Tháng 03/2021)
1 Mục đích yêu cầu của các hoạt động do cô tổ chức được xác định phù hợp với khả năng, nhu cầu, hứng thú của trẻ. GV thực hiện đạt 60%
so với chỉ tiêu GV thực hiện đạt 80%
so với chỉ tiêu
2 Các hoạt động làm quen với Toán được thiết kế phù hợp với khả năng, vốn kinh nghiệm của trẻ. Mang tính chất từ dễ đến khó, có sự liên kết giữa các hoạt động. Và được thiết kế thông qua trò chơi. GV thực hiện Đạt 60%
So với chỉ tiêu GV thực hiện Đạt 85%
So với chỉ tiêu
3 Địa điểm tổ chức các hoạt động trải nghiệm, dạy học thuận lợi, đảm bảo an toàn. Đồ dùng đồ chơi hấp dẫn an toàn và đủ cho tất cả trẻ. GV thực hiện đạt 80% GV thực hiện đạt 90%
4 Giáo viên có tác phong sư phạm, gần gũi trẻ. Có thái độ nhẹ nhàng tình cảm. Quan tâm, lắng nghe trẻ, trả lời những câu hỏi của trẻ. Động viên khuyến khích và khen ngợi trẻ kịp thời, phù hợp với tình huống và tính cách của trẻ 70 % giáo viên đáp ứng được yêu cầu 85 % giáo viên đáp ứng được yêu cầu
5 Giáo viên là người trợ giúp trẻ. Hướng dẫn trẻ tìm ra câu trả lời. Cho trẻ thời gian để chơi, suy nghĩ và giải quyết vấn đề, quan sát và đưa ra ý kiến. Điều chỉnh sự hỗ trợ phù hợp với từng đối tượng trẻ khác nhau. 70 % giáo viên thực hiện được 85 % giáo viên thực hiện được
6 Luôn khuyến khích trẻ sáng tạo. Khích lệ trẻ cố gắng thể hiện ý tưởng của mình. 90 % giáo viên thực hiện tốt 100 % giáo viên thực hiện tốt
7 Khuyến khích sự tương tác giữa trẻ với trẻ, trẻ với nhóm trẻ. Đảm bảo mọi trẻ đều được hỗ trợ và tham gia vào các hoạt động khác nhau. 80 % giáo viên thực hiện được 90 % giáo viên thực hiện được
III/ Kết luận , kiến nghị
1.Kết luận:
Tại Trường Mầm Non, các hoạt động học tập theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm nói chung và việc tổ chức cho trẻ làm quen với Toán nói riêng là hoạt động chiếm vị trí quan trọng trong quá trình giáo dục trẻ. Qua đó cung cấp cho trẻ những tri thức đúng đắn , những kĩ năng, kĩ xảo sơ đẳng , rèn luyện một cách có hệ thống các thao tác trí tuệ : so sánh, phân tích, tổng hợp, phân loại…và giúp trẻ tham gia các hoạt động học một cách tích cực, chủ động và sáng tạo, hướng đến việc phát triển cá nhân mỗi trẻ.
Song để làm tốt điều này đòi hỏi người giáo viên phải chủ động trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ, đặt ra yêu cầu phù hợp, lựa chọn nội dung , phương pháp dạy học phù hợp từ đó sẽ mang lại hiệu quả cao trong quá trình dạy học, kích thích, lôi cuốn trẻ .
Qua việc bản thân thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn, chuyên đề cho giáo viên, thường xuyên dự giờ thăm lớp, chỉ đạo giáo viên linh hoạt kết hợp vận dụng, khai thác triệt để bản chất của các biện pháp qua các tiết dạy, bản thân nhận thấy mức độ nhận thức của trẻ đã tăng lên rõ rệt so với đầu năm học, các biện pháp có tính khả thi, làm cho quá trình dạy học của cô và trẻ trở nên hấp dẫn hơn, tác động phù hợp đến tâm lý của trẻ, nâng cao hiệu quả của quá trình dạy học và làm cho hoạt động học tập, lĩnh hội những tri thức trở nên nhẹ nhàng, sinh động hơn. Trẻ hứng thú, phát huy được tiểm năng cá nhân, năng động, linh hoạt hơn, tích cực hơn trong quá trình học và chơi, từ đó hình thành ở trẻ tính tự lập, các kỹ năng sống mới, đánh dấu bước hình thành và phát triển nhân cách, tạo tâm thế vững chắc cho trẻ chuẩn bị bước vào cấp học mới.
2. Kiến nghị
Xuất phát từ nội dung nghiên cứu dề tài, bản thân mạnh dạn xin kiến nghị một số vấn đề sau:
Đối với lãnh đạo cấp trên:
+ Tạo điều kiện, cung cấp thêm những tài liệu hay, bổ ích về công tác tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ.
+ Tạo điều kiện cho giáo viên tiếp cận, học hỏi những phương pháp giáo dục tiên tiến…
Đối với nhà trường:
+ Quan tâm, xây dựng cơ sở chất, trang thiết bị dạy học, đồ dùng đồ chơi theo thông tư cho trẻ có cơ hội phát triển đủ các lĩnh vực.
+ Tạo điều kiện tổ chức các chuyên đề nhằm nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ giáo viên trong nhà trường…

Xác nhận của nhà trường

Người viết

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. GIÁO TRÌNH TÂM LÝ HỌC TRẺ EM
2. GIÁO DỤC HỌC MẦM NON
3. CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON
4. PHƯƠNG PHÁP LÀM QUEN VỚI TOÁN
5. CẨM NANG GIÁO VIÊN MẦM NON